Opinie ekspertów

Dlaczego należy czytać umowę ubezpieczenia? Na co zwrócić uwagę? W bieżącym odcinku naszego cyklu edukacyjnego zajmiemy się umowami ubezpieczenia.  

Z wielu doniesień prasowych oraz – niestety – z doświadczeń różnych instytucji finansowych wynika, że Polacy bardzo często nie czytają umów lub innych dokumentów które, podpisują. Nawet jeżeli to robią to przeważnie jest to ogólne, pobieżne przejrzenie  dokumentu. Klienci często zawierając umowę opierają się na informacjach zasłyszanych, opiniach i zachętach sprzedawcy, nierzadko podpisują umowy pod wpływem reklamy czy innego impulsu. Niestety, nierzadko bywa tak, że ktoś czyta umowę, ale nie wszystko z niej rozumie i krępuje się zapytać, być może w obawie przed wykazaniem się niewystarczającą wiedzą przez rozmówcą czy przed osobą towarzyszącą dla której stara się być „tym najmądrzejszym”. 

Niezależnie od przyczyn nieczytania umów, albo podpisywania ich bez zrozumienia, skutki takiego postępowania mogą być trudne do udźwignięcia. To np. dodatkowe koszty uruchomienia kredytu, czy jego obsługi, dłuższych niż spodziewany okres opłacania składki ubezpieczeniowej, czy też dodatkowe zobowiązania i koszty związane z inną usługą którą „niechcący” nabyliśmy razem z głównym produktem. Przykłady można mnożyć i dotyczy to nie tylko branży finansowej.. Można spotkać się z opinią, że czasem sprzedawca nie informuje rzetelnie  klienta o produkcie, umowie, ryzkach, czy o prawach i obowiązkach stron. Takie sytuacje są – na szczęście – coraz rzadsze, towarzystwa ubezpieczeń bardzo podniosły poziom zrozumienia dokumentacji produktowej dla klienta. Informacje są przejrzyste i dodatkowo podane w zwięzły sposób; dodane są różne komentarze, symulacje i ilustracje pokazujące mechanizmy działania produktu. I choć łatwiej jest teraz znaleźć kluczowe informacje to i tak – klienci często lekturę warunków ubezpieczenia odkładają na później. Efektem takiej praktyki może być rozczarowanie produktem; czasem jego trwania, zakresem ochrony itd.  

Gdy decydujemy się na kupno ubezpieczenia na życie, czyli produktu długoterminowego, należy szczególnie uważnie zapoznać się z jego ogólnymi warunkami (tzw.  OWU). W OWU wskazane są prawa i obowiązki klienta wobec towarzystwa ubezpieczeń, jak również prawa i obowiązki towarzystwa ubezpieczeń wobec klienta. W dokumencie tym zapoznamy się  z definicjami ubezpieczeniowymi, kwestiami dotyczącymi sumy ubezpieczenia, wypłaty świadczeń. Bardzo ważnym punktem są wyłączenia odpowiedzialności, czyli opis sytuacji, w których towarzystwo ubezpieczeń nie wypłaci należnego świadczenia. 
OWU to nierzadko więcej niż jeden dokument. Bardzo często załącznikami do warunków ubezpieczenia są tabele parametrów, opłat (tu nazewnictwo może być różne), regulaminy i strategie ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych (jeśli z takim rodzajem ubezpieczenia mamy do czynienia), i inne.  Załączniki te bardzo często stanowią integralną cześć warunków ubezpieczenia, a wiec są także częścią dokumentacji produktowej jaką klient akceptuje zawierając umowę ubezpieczenia. 

Należy zwrócić jeszcze uwagę, iż ważnym dokumentem  jest też wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia (tu także może być stosowana różna nazwa). W dokumencie tym, choć nie jest on już integralną częścią OWU i w  zasadzie poprzedza on  zawarcie umowy ubezpieczenia, także znajdują się cenne informacje o produkcie i oświadczenia klienta.  Załącznikami mogą być ilustracje obrazujące mechanizm działania produktu (tak jak to jest w przypadku Open Life), co dodatkowo może mieć duże znaczenie dla klienta szczególnie przy zawieraniu umowy ubezpieczenia o charakterze oszczędnościowym czy inwestycyjnym.

Przemysław Orłowski, Open Life TU Życie S.A.