Opinie ekspertów

Znaczące zmiany przepisów prawa w zakresie dotyczącym całego rynku finansowego są już od pewnego czasu w przygotowaniu a tym samym stanowią tematy licznych dyskusji. Niektóre projekty mają już swój ostateczny kształt i podlegają końcowym procedurom legislacyjnym a niektóre nadal są konsultowane i opracowywane w ostatecznej, uzgodnionej społecznie wersji. Do tych drugich należy między innymi implementacja nowych, unijnych norm prawnych w zakresie dystrybucji ubezpieczeń – Insurance Distribution Directive. Po przedstawieniu przez Ministerstwo Finansów pierwszego projektu Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń przeprowadzone zostały konsultacje społeczne oraz zorganizowane zostały trzy konferencje uzgodnieniowe z organizacjami i podmiotami zgłaszającymi uwagi do projektu. Na konferencjach omówiono ponad 400 zgłoszonych uwag oraz debatowano nad kwestiami pojawiającymi się w miarę rozwoju dysputy. Burzliwe polemiki zaowocowały uzgodnieniami w większości poruszanych wątków. Odnośnie pozostałych zagadnień, w  stosunku do których nie doszło do pełnego konsensusu przedstawiciele Ministerstwa Finansów postanowili przedstawić propozycje w drugim projekcie Ustawy. 24 marca 2017r. Ministerstwo Finansów udostępniło na oficjalnej stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) drugi projekt ustawy oraz jednocześnie udostępniło pisma kierujące projekt do ponownych uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Jednocześnie Ministerstwo Finansów wyznaczyło dość krótki termin na przygotowanie uwag do przedstawionego projektu – nieprzekraczalny termin do 7 kwietnia 2017 r. W nowym projekcie częściowo uwzględnione zostały uwagi wniesione przez środowisko ubezpieczeniowe na konferencjach uzgodnieniowych ale pojawiło się też kilka nowych, nieomawianych dotychczas rozwiązań. Pozostało również kilka spraw niedoprecyzowanych mimo wcześniej zgłaszanych na spotkaniach uwagach. W dniu 12go kwietnia  2017 r. na stronie RCL opublikowane zostały wszystkie uwagi, które wpłynęły do Ministerstwa Finansów do dnia 7 kwietnia 2017 r.

Najwięcej uwag złożyła Komisja Nadzoru Finansowego, Polska Izba Ubezpieczeń, Związek Banków Polskich oraz środowisko brokerów w reprezentacji Stowarzyszenia Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych wraz z Polską Izbą Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych. Znaczące dwie uwagi złożył Narodowy Bank Polski, który zawnioskował o rozszerzenie obostrzeń dotyczących sprzedaży produktów inwestycyjnych na wszystkie produkty z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym. Wśród znaczących uwag interesariuszy znalazły się takie, które dotyczyły kwestii wynagrodzeń, udzielania informacji przez Agenta (klientowi i osobie poszukującej ochrony ubezpieczeniowej – pojęcia stosowane w projekcie ustawy, dotychczas niezdefiniowane jednoznacznie), szkoleń zawodowych, obowiązków kontrolnych i nadzorczych, czynności administracyjnych, przepisów karnych i sankcji oraz zmian w innych przepisach prawa , które wynikają z wprowadzenia nowej Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń. Znaczącą i wrażliwą kwestią są sprawy dotyczące wynagrodzeń oraz ich ujawniania przez pośredników ubezpieczeniowych. Nadal trwają szermierki słowne w tym przedmiocie a zdania są podzielone i skrajne w swej istocie. Z jednej strony część środowiska ubezpieczeniowego zdecydowanie wnioskuje ujawnianie tylko i wyłącznie charakteru wynagradzania (zgodnie z duchem minimalnej harmonizacji przepisów) z drugiej strony słychać żądania zaostrzenia wymogów informacyjnych w tej materii. To samo dotyczy spraw związanych z nadzorem i sankcjami w stosunku do podmiotów rynku ubezpieczeniowego. Pozostało też, jak wspomniałem wcześniej, kilka spraw niedoprecyzowanych, które budziły i budzą nadal wątpliwości interpretacyjne zarówno organu nadzoru jak i uczestników rynku ubezpieczeniowego. Sprawy dotyczące definicji oraz doprecyzowania określeń stosowanych w projekcie zgłaszane są przez wszystkich interesariuszy. W tej materii pozostają między innymi: określenia „klient” i  „osoba poszukująca ochrony ubezpieczeniowej”, zasady organizacji i przeprowadzania egzaminów (w tym sposób ich przygotowania) oraz określenie czynności agencyjnych zwłaszcza w kontekście zwolnień z naliczeń podatku VAT.

Obecnie trwają dodatkowe konsultacje międzyresortowe oraz zbierane są dodatkowe uwagi do drugiego projektu Ustawy. Dziś jeszcze nie wiadomo czy Ministerstwo Finansów zdecyduje się na kolejne konferencje uzgodnieniowe czy przygotuje ostateczną wersję projektu Ustawy na podstawie zebranych uwag społeczności ubezpieczeniowej oraz konsultacji międzyresortowych. Niebawem dowiemy się czy przygotowany przez Ministerstwo dokument trafi do dalszego procesowania legislacyjnego czy rynek będzie mógł jeszcze wypowiedzieć się i odnieść do nowych propozycji. Nie zmienia to faktu, że przygotowanie zmian w przepisach jest na ukończeniu a zgodnie z informacjami kuluarowymi Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń ma szansę zaistnieć jeszcze w tym roku.

Krzysztof Kwiatkowski

Departament Rozwoju Biznesu