Opinie ekspertów

W poprzednim odcinku zapoznaliśmy się podstawowym podziałem ubezpieczeń ochronnych. Poniżej omówione zostaną ubezpieczenia inwestycyjne. Pozwoli nam to na porównanie obu kategorii produktów i pomoże w wyborze produktu ubezpieczeniowego.

Z kolei ubezpieczenia inwestycyjne to produkty służące przede wszystkim do inwestowania środków Klientów w rozmaite instrumenty finansowe. W produktach tych, obok dominującego elementu inwestycyjnego znajduje się element ochronny, przeważnie w dużo mniejszym zakresie niż w produktach wymienionych w poprzednim odcinku cyklu – ochronnych. W zależności od konstrukcji i charakteru danego produktu mniejsza lub większa część wpłacanych składek przeznaczona jest na ochronę, a pozostała jest inwestowana, aby je pomnażać. 

W praktyce częściej wybieranymi produktami lub ich wariantami są ubezpieczenia bardziej skoncentrowane na możliwościach inwestowania i zarabiania, gdzie zdecydowanie większa część składki jest inwestowana, a część przeznaczana na ochronę jest niewielka.

Komu są dedykowane ubezpieczenia inwestycyjne?

Przeznaczone są dla osób poszukujących możliwości inwestowania posiadanych środków i systematycznego zwiększania ich wartości dzięki tradycyjnym i nowoczesnym instrumentom finansowym. To oferta dla poszukujących możliwości inwestowania i pomnażania już posiadanych środków jak i systematycznego zwiększania kapitału poprzez systematyczne odkładanie określonych kwot. Długoterminowe lokowanie środków pozwala na zgromadzenie kapitału, który może być podstawą punktem wyjścia realizacji swoich planów, marzeń, rozpoczęcia nowych przedsięwzięć lub aby zabezpieczyć nas na okres emerytury. 

Produkty te oparte są o reprezentujące rozmaite strategie inwestycyjne ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe (UFK), gdzie średnio lub długoterminowe regularne inwestowanie środków pozwala na zgromadzenie kapitału na przyszłość, ale są również oferowane ze składką jednorazową. W tej formie (ubezpieczeń) dostępne są też tzw. produkty strukturyzowane, bardzo modne w ostatnich latach nie tylko w Polsce. 

W ramach ubezpieczeń inwestycyjnych opartych o UFK można wyodrębnić w zasadzie cztery grupy produktów:

• Pierwsza, najliczniejsza wciąż grupa to ubezpieczenia, gdzie ufk opierają się na jednym funduszu inwestycyjnym (TFI). Produkt taki może oferować jeden lub większą liczbę ufk, które lokują środki w udziały jednostkowe poszczególnych funduszy inwestycyjnych, często pochodzących z różnych TFI. Ta grupa produktów czy ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych jest najliczniej reprezentowana na naszym rynku.

• Druga grupa to ubezpieczenia z UFK także oparte o fundusze inwestycyjne, ale na zasadzie funduszu funduszy, czyli takie, które środki inwestują w portfel funduszy inwestycyjnych. Zarządza nimi ubezpieczyciel lub w jego imieniu firma typu asset management. Są one komunikowane klientom jako tzw. fundusze modelowe. W ramach jednego ufk środki lokowane są zgodnie ze specjalne przygotowaną strategią w starannie dobrane przez zarządzającego fundusz inwestycje. 

• Trzecia grupa to ubezpieczenia, w których ufk zarządzane są bezpośrednio przez ubezpieczycieli lub przez firmy typu asset management, którym ubezpieczyciele zarządzanie danym funduszem powierzyli. Tego typu fundusze często bezpośrednio inwestują na rynkach akcji i obligacji. W tej grupie znajdą się też wspomniane produkty strukturyzowane, jeśli są oferowane w formie ubezpieczeń z ufk.  

• Czwarta grupa to w zasadzie produkty łączące w sobie więcej niże jedną z wyżej wymienionych grup. Wtedy Klient może wybierać zarówno z dostępnych ufk inwestujących 1:1 w poszczególne fundusze inwestycyjne, może też wybrać fundusz modelowy lub połączyć oba rozwiązania wskazując odpowiedni podział (alokację) dla wpłacanej składki. 

Wspomniane wyżej, w ramach drugiej grupy fundusze modelowe wybierane są chętnie ponieważ stanowią doskonałe rozwiązanie dla osób, które nie czują się na siłach aby samodzielnie dokonać właściwego wyboru funduszu spośród dostępnych (nierzadko jest to kilkadziesiąt funduszy do wyboru), albo z różnych innych względów nie chcą tego robić samemu. Klient wskazuje wybrany fundusz modelowy, w który chce lokować środki i później selekcji jego składowych dokonują już profesjonaliści. Warto wspomnieć, że w ramach ufk proponowane są rozwiązania oparte o zagraniczne fundusze inwestycyjne. 

Ubezpieczenia inwestycyjne mogą być zawierane na rożne okresy. Mogą trwać do chwili osiągnięcia przez ubezpieczonego określonego wieku. Aby wykorzystać część środków nie trzeba rozwiązywać umowy, ponieważ często, po określonym czasie trwania ubezpieczenia istnieje możliwość dokonywania częściowego wykupu wartości rachunku i tym samym wypłaty części zgromadzonych środków. Część produktów, w szczególności produkty strukturyzowane, zawierane są (umowy ubezpieczenia) na z góry określony termin i w tych przypadkach przeważnie nie ma możliwości dokonywania częściowych wypłat, a dyspozycja wypłaty przed upływem końca okresu ubezpieczenia skutkuje rozwiązaniem umowy. Dlatego m.in. ten aspekt (horyzontu czasowego oraz kwestii możliwości dokonywania wypłat przed końcem umowy) powinien być brany pod uwagę przy wyborze produktu, przy czym należy zauważyć, że brak możliwości wypłat w danym produkcie wcale nie musi być jego wadą. Wszystko zależy od indywidualnych preferencji i przede wszystkim możliwości i uwarunkowań finansowych potencjalnego klienta. 

Na zakończenie tego skrótowego przeglądu produktów ubezpieczeniowych, warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden intersujący aspekt dotyczący produktów ze składką regularną, mianowicie fakt, że obowiązek jej opłacania jest często przez klientów odbierany jako wada tych produktów. Warto jednak na to popatrzeć z innej perspektywy. Regularne oszczędzanie nie jest mocną stroną Polaków. Brak systematyczności, brak poczucia wagi zagadnienia regularnego odkładania choćby niewielkich nadwyżek pieniężnych skutkuje tym, że nie odkładamy w ogóle. Nikt nie podważa zalet i słuszności oszczędzania, ale brakuje dyscypliny. Pamiętamy o podatku, pamiętamy o ratach kredytów, czesnym za szkołę itd. Pamiętamy o zobowiązaniach wobec innych, a umyka nam to co najważniejsze, czyli zobowiązanie wobec siebie samego, zadbanie o własną przyszłość. I tu właśnie „wymóg” opłacania składki jest błogosławieństwem dla mniej zdyscyplinowanych osób. Podobnie zresztą jak i ograniczanie wypłat z produktu przed terminem końcowym na jaki zawarta została umowa ubezpieczenia. Ograniczenia i restrykcje chronią nas samych przed pokusami, nieodpowiedzialnym czasem sięgnięciem po środki finansowe, przy pierwszej „zachciance”. Powie ktoś, że przyszłość nigdy nie jest niepewna, „wszechobecny”, kryzys nie wiadomo co będzie dalej z pracą i możliwością opłacania wybranej w innych okolicznościach wysokości składki. Klient oczekuje, że po zakupie produktu, zwłaszcza długoterminowego nie będzie stawiany w sytuacji bez wyjścia w przypadku przejściowych trudności finansowych. Oczekuje, że w takiej sytuacji nie będzie stał przed wyborem zerojedynkowym i decydować czy nie zerwać umowy i zrezygnować z kontynuacji ubezpieczenia. Rynek odpowiedział także i na te potrzebę. Dostępne są na rynku innowacyjne rozwiązania, które pozwalają w trakcie trwania umowy ubezpieczenia obniżyć składkę, są też takie które pozwalają całkowicie zawiesić na pewien czas jej opłacanie i po kilku miesiącach nadal kontynuować oszczędzanie bez zrywania umowy. 

Jak znaleźć taki produkt, jak dobrać pasujące nam rozwiązanie, o tym napiszemy w kolejnych odsłonach cyklu.

Przemysław Orłowski, Open Life TU Życie S.A.