Opinie ekspertów

Wielu Klientów, nabywców produktów inwestycyjnych, najczęściej skupia się na tym, jaki procent zysków można uzyskać z inwestycji, w jakim czasie i ewentualnie, jakie ryzyko niesie ze sobą dana inwestycja. Często zapominają jednak o tym, aby w ocenie swojej potencjalnej inwestycji uwzględnić czynnik inflacji i jej wpływ na stopę zwrotu.

Czym jest inflacja. 

Zjawisko inflacji i procesów z nią związanych jest samo w sobie bardzo obszernym tematem. W tym artykule skupmy się na jej podstawowych zagadnieniach. Inflacja to proces powodujący wzrost poziomu cen. We współczesnej gospodarce światowej jest to powszechne zjawisko, choć w różnych krajach jego intensywność, przyczyny i skutki mogą się znacząco różnić. Wysokość inflacji określa stopa inflacji, która wyrażana jest w procentach jako wzrost poziomu cen w badanym okresie w stosunku do okresu przyjętego przez ustawę. 

W literaturze ekonomicznej, w zależności od poziomu stopy inflacji rozróżniamy:
• tzw. inflację pełzającą (maksymalnie do kilku % rocznie), która nie tylko nie powoduje zakłóceń w przebiegu procesów gospodarczych, a wręcz je stymuluje; 
• tzw. inflację kroczącą (od kilku do kilkunastu % rocznie), oczekiwania inflacyjne (spodziewany wzrost cen) wywołują określone zachowania podmiotów konsumenckich i gospodarczych wzmagające ten proces, co może generować niekorzystne dla gospodarki skutki; 
• tzw. inflację galopującą (powyżej kilkunastu % rocznie), generującą poważne zakłócenia w przebiegu procesów gospodarczych, oraz 
• tzw. Hiperinflację, gdzie stopa inflacji może wynosić kilkadziesiąt i więcej procent rocznie, stwarzając bardzo poważne problemy gospodarcze, nierzadko doprowadzając do kryzysów i napięć politycznych.

W danej gospodarce procesy związane z inflacją są niezwykle złożone ze względu na mnogość jej przyczyn, objawów i skutków, a także sposobów jej kontrolowania czy zwalczania. Najogólniej mówiąc, z punktu widzenia przyczyn wyróżnia się inflację popytową, wynikającą ze wzrostu cen, spowodowaną nadmierną ilością pieniądza w obiegu i nadmiernym popytem, oraz inflację kosztową, spowodowaną wzrostem kosztów produkcji.

Jak mierzymy inflacje?

Informacje o poziomie inflacji podawane są przez Główny Urząd Statystyczny. Najbardziej rozpowszechnioną miarą inflacji jest tzw. indeks CPI, czyli indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych wyznaczany w oparciu zmiany cen tzw. koszyka inflacyjnego. Jest to grupa towarów i usług, z których korzysta przeciętne gospodarstwo domowe (żywność, alkohole, odzież i obuwie, użytkowanie mieszkania, transport, łączność, kultura, edukacja, itd.). Inflacja jako wskaźnik podawana jest co miesiąc w odniesieniu do poprzedniego roku (r/r) lub do poprzedniego miesiąca (m/m).

Zgodnie z powyższym, inflacja obliczana jest następująco:

Inflacja w Polsce

W Polsce inflacja jest obecnie pod kontrolą i jej poziom, choć wciąż wyższy niż w krajach Europy Zachodniej, utrzymuje się na poziomie kilku procent. Z lipcowego raportu Narodowego Banku Polskiego o inflacji wynika, że w krótkim okresie czasu ceny dóbr i usług będą się zmieniały bardzo umiarkowanie. W tym roku inflacja w Polsce wyniesie 0,2 proc., a w przyszłym 1,4 proc. Dopiero w 2016 r. inflacja może nieco wzrosnąć do poziomu 2,3 proc. To dobra wiadomość, bo jeszcze kilka miesięcy temu opinie analityków i samego NBP wskazywały na wcześniejszą możliwość wzrostu inflacji. 

Dlaczego inflacja jest ważna dla inwestora?

Wiemy już ogólnie czym jest inflacja, co ją wywołuje i że jej wysokość w Polsce jest na dosyć bezpiecznym poziomie. Można zapytać, dlaczego warto się nią interesować i ją sprawdzać, skoro nie jest ona wysoka. Jaki wpływ ma inflacja na stopy zwrotu z inwestycji? 

Spójrzmy na prosty przykład. Na początku roku jakiś produkt kosztował 100 zł. My jednak nie zakupiliśmy go, tylko to 100 zł ulokowaliśmy na depozycie terminowym oprocentowanym na 3% w skali roku, licząc że po roku nadal kupimy ten sam produkt za 100 zł i zostanie nam jeszcze 3 zł w kieszeni. I tu ujawnia się inflacja. Jeśli wyniesie ona 3% w skali roku to znaczy, że nasz produkt może podrożeć w ciągu roku do 103 zł. W takim przypadku nic nie zaoszczędzimy. Jeśli inflacja będzie wynosić 1% – realnie zaoszczędzimy 2 zł. Jeśli jednak inflacja będzie wyższa niż 3% i produkt zdrożeje np. do 105 zł, to okaże się, że na całej operacji stracimy. Dojdziemy do wniosku, iż albo trzeba było się zdecydować na zakup produktu za 100 zł albo teraz musimy zrezygnować z jego zakupu. Czary goryczy dopełni jeszcze podatek, który tu celowo, dla uproszczenia pominięto. W praktyce nawet przy inflacji 3% i oprocentowaniu 3% właśnie z powodu podatku okaże się, że braknie nam pieniędzy na zakup droższego produktu. 

Już z tego prostego przykładu widać, że inflacja ma wpływ na nasze pieniądze i nasze oszczędności. W drugiej części artykułu przedstawimy jej kolejne przykłady i wyjaśnimy jak z nich korzystać przy ocenie stóp zwrotu z dokonywanych inwestycji czy ulokowanych oszczędności.

 Przemysław Orłowski, Open Life TU Życie S.A.